-
Beyanname Düzenleme Kılavuzu 2024
Fiyatı: 4400 Kdv Dahil.
İndirimli : 3940
-
Uygulamalı Giderler Ve İndirimler
Fiyatı: 855 Kdv Dahil.
İndirimli : 749
-
Bordro Uygulama Rehberi
Fiyatı: 1025 Kdv Dahil.
İndirimli : 799
-
Vergi İncelemesi El Kitabı
Fiyatı: 795 Kdv Dahil.
İndirimli : 723
-
Denetim Vergi Tekniği ve Revizyonu
Fiyatı: 1100 Kdv Dahil.
İşletmelerde Muhasebe Hata Ve Hilelerinin Önlenmesinde Kurumsal Kaynak Planlaması Sisteminin Kullanımı
Müjder Alptekin
Baskı Tarihi: Mart 2018
Sayfa Sayısı: 122 Sayfa
İndirimli Fiyatı:24 TL (Kdv Dahil)
ÖNSÖZ
Bilgi teknolojilerindeki gelişmeler, ticari faaliyetlerin artması ve ekonomik koşullar ile birlikte ortaya çıkan hata ve hile skandallanndan, başta işletme dünyası olmak üzere çok geniş bir kitle hatta tüm toplum etkilenmektedir. Muhasebe hilelerinin en önemli etkilerinden biri, devletin en önemli geliri olan vergiyi etkilemesi, diğeri ise muhasebe mesleğine olan güveni ortadan kaldırmasıdır. Dünya genelinde giderek artan hile olay lan, işletmelerin belirledikleri hedeflere ulaşmalarında önlerindeki en büyük engellerden bir tanesi haline gelmiştir. Muhasebe, hata ve hileleri, işletmeleri hedeflerinden uzaklaştırmakla kalmayıp, aynı zamanda toplum içerisindeki imajını zedeleyerek güvenin sarsılmasına, işletmelerin iflasına ve yatınmcılann mağdur olmasına da sebebiyet vermiştir.
Küreselleşen dünyada teknoloji ve ekonomi alanlanndaki gelişmeler sonucunda işletmeler hızlı bir değişim içerisine girmişlerdir. Bu değişim ile birlikte işletme yapılarında meydana gelen büyümeler faaliyetlerin artmasını sağlamış ve tepe yönetimlerinin bir merkezden işletmenin tüm bölümlerini izlemesi ihtiyacını ortaya çıkarmıştır. Bu da işletmelerin amaçlarını, stratejilerini, varlıklarını ve bunların korunmasıyla ilgili kontrol süreçlerini etkilemiştir. Teknolojik gelişmeler ve ticari işlemlerin çeşitliliğinin artması, muhasebe sistemi içerisinde ortaya çıkan hata ve hileleri çeşit ve sayı olarak daha da artırmıştır. Bu durum hatalı ve hileli işlemler sonucunda oluşturulan finansal tablolara dayanarak karar vermek durumunda olan bilgi kullanıcılarının kararlarında yanılmalarına sebep olabilmektedir. İşletmelerde muhasebe sistemi içerisinde karşılaşılan hata ve hilelerin önlenmesi veya asgariye indirilmesi için etkin bir iç kontrol sisteminin kurulması ve çalıştırılması gerekmektedir.
Bilgi ve iletişim teknolojilerinde yaşanan hızlı gelişmeler bütünleşik bilgi sistemleri kullanımım işletmeler için her geçen gün daha önemli bir hale getirmektedir. Günümüz bilgi teknolojileri alanında en yaygın kullanılan kurumsal kaynak planlaması sistemleri işletmelerin bu ihtiyacını karşılamaktadır. Kurumsal kaynak planlaması sistemi ile işletmelerdeki tüm entegre iş süreçlerinin bilgisayar sistemleri üzerinde yürütülmesi/kaydedilmesi sağlanmaktadır. Kurumsal kaynak planlaması sisteminin kullanılması ile birlikte iş süreçlerinin şeffaf bir hale gelmesi, işletmelerde muhasebe hata ve hilelerin önlenmesi için işletilen iç kontrol sisteminin etkinliğini artırmaktadır. Çalışmada konu ile ilgili tespitler yapılmış ve kurumsal kaynak planlaması sistemini kullanan bir işletmede uygulama yapılarak kurumsal kaynak planlaması sisteminin hata ve hileleri önlemedeki rolü ortaya konmuştur.
İÇİNDEKİLER
İÇİNDEKİLER………………………………………………………………V
KISALTMALAR…………………………………………………………………..XI
ŞEKİL LİSTESİ………………………………………………………….XIII
TABLO LİSTESİ………………………………………………………………XV
EKRAN LİSTESİ……………………………………………………………………………..XVII
ÖNSÖZ…………………………………………………………………………………………………IXX
BÖLÜM 1. GİRİŞ VE AMAÇ____________________________________1
BÖLÜM 2.MUHASEBE SİSTEMİNDE HATA VE HİLE İLE İLGİLİ GENEL BİLGİLER……………..3
2.1. MUHASEBE HATALARI————————— 3
2.1.1. Muhasebe Hatalarının Tanımı ve özellikleri …………………………..3
2.1.2. Muhasebe Hatalarının Nedenleri ……………………………………………4
2:1.2.1. Bilgisizlik ve Tecrübesizlik……………………………………………………… 4
2.1.2.2. İhmal ve Dikkatsizlik…………………………………………………………. 5
2.1.3. Muhasebe Hatalarının Türleri………………………………………………5
2.1.3.1. Matematik Hataları……………………………………………………………. 5
2.1.3.2. Kayıt Hataları…………………………………………………………………………6
2.1.3.2.1. Rakam Hatası…………………………………………………………………..6
2.1.3.2.2. Hesap Hatası…………………………………………………………………….6
2.1.3.2.3. Borç ve Alacak Tarafın Karıştırılması 5
2.1.3.3. Nakil Hataları……………………………………………………………………. 7
2.1.3.4. Unutma ve Tekrarlama Hataları……………………………7
2.1.3.5. Bilanço Hataları……………………………………………………………..7
2.2. MUHASEBE HİLELERİ……………………….. 8
2.2.1. Muhasebe Hilelerinin Tanımı ve Özellikleri……………………………. 8
2.2.2. Muhasebe Hilelerinin Nedenleri……………………………………………………. .10
2.2.3. Hile Türleri…………………………………………………………………………10.
2.2.3.1. Çalışan Hileleri……………………………………………………………..11
2..2.3.2. Yönetim Hileleri………………………………………………………………11
2.2.3.3. Yatırım Hileleri………………………………………………………………… 13
2..2.3.4, Satıcı Hileleri……………………………………………………………13
2.2.3.5. Müşteri Hileleri………………………………………………………………13
22.4. Hile Yapanların Karakteristik Özellikleri……………………………….13
22.5. Hileye Maruz Kalan Şirketlerin Özellikleri………………………….. 17
22.6. Muhasebe Hilelerinin Türleri………………………………………………. 19
2.2.6.1. Kasti Hatalar………………………………………………………….. 20
2.2.6.2. Kayıt Dışı İşlemler………………………………………………….. 21
2.2.6.3. Sahte Belge Düzenlenmesi ve Kullanılması ………22
2.2.6.4. Yanıltıcı Belge Düzenlenmesi ve Kullanılması…………….. 23
2.2.6.5. Tahrif Edilmiş Belge, Defter Düzenlenmesi ve Kullanılması……. 26
2.2.6.6. Defter ve Belgelerin Yok Edilmesi veya Gizlenmesi…….. 26
22.6.7. Gerçek Dışı Hesapların Açılması………………………………. 26
22.6.8. işlemden Önce veya Sonra Kayıt………………………………. 27
22.6.9. Bilanço Hileleri………………………………………………………. 27
22.6.9.1. Bilançonun Güzelleştirilmesi……………………………….. 29
22.6.92. Bilanço Kötüleştirilmesi…………………………………………. 30
22.6.10. Bilgisayar Hileleri………………………………………………….. 30
22.6.10.1. Yanlış Veri Girişi……………………………………………… 31
22.6.102. Bilgisayar Yazılımları Üzerinde Değişiklik Yapılması…. ….31
22.6.103. Muhasebe Verilerinin Değiştirilmesi veya Yok Edilmesi……32
22.7. Çalışanları Hile Yapmaya İten Nedenler…… 32
22.7.1. Baskı Unsuru………………………………….. 34
22.72. Fırsat Unsuru……………………………………. 36
22.73. Haklı Gösterme Unsuru…………………… 36
23. HATA VE HİLE AYIRIMI………………….. 39
BÖLÜM 3. İÇ KONTROL SİSTEMİ VE MUHASEBE HİLELERİ İLİŞKİSİ………………….41
3.1. İÇ KONTROL SİSTEMİNİN TANIMI_______ 41
3.2. İÇ KONTROL SİSTEMİNİN KAPSAMI______ 42
3.2.1. Yönetsel Kontroller…………………………… 42
3.22. Muhasebe Kontrolleri…………………………….. 43
33. İÇ KONTROL SİSTEMİNİN AMAÇLARI_____ 43
3.4. İÇ KONTROL SİSTEMİNİN ETKİLİLİĞİ______ 45
3.4.1. İç Kontrol Sisteminin Temel Unsurlan……………..45
3.4.1.1. Kontrol Ortamı…………………………………………………………… 46
3.4.1.2. Risk Değerlendirme…………………………………………………….. 47
3.4.1.3. Kontrol Faaliyetleri……………………………………………………… 48
3.4.1.4. Bilgi ve İletişim………………………………………………………….. 48
3.4.1.5. İzleme………………………………………………………………………. 49
3.4.2. İşletmelerde Etkili Bir İç Kontrol Sisteminin Temel İlkeleri….. 50
3.4.2.1. Görevlerin Ayırımı……………………………………………………… 50
3.4.2.2. Yetkilendirme…………………………………………………………….. 51
3.4.23. Uygun Belgeleme ve Muhasebe Kayıt Düzeni 51
3.4.2.4. Fiziki Koruma………………………………………………………… 52
3.4.2.5. Bağımsız Mutabakat………………………….. 52
3.43. İç Kontrol Sisteminin Muhasebe Hileleri Üzerindeki Etkisi …..52
33. HİLELERİN ORTAYA ÇIKARILMASI_______ 55
33.1. Muhasebe ile İlgili Hile Belirtileri……………………56
33.1.1. Muhasebe Belge ve İşlemlerindeki Hile Belirtileri……………57
33.12. Hileli Yevmiye Kayıtlan ve Belirtileri ………58
- İç Kontrol Yapısı Zayıflıkları ……………………….60
Analitik Anormallikler 61
3.5.4. Üçüncü Kişilerle Olan İlişkilerde Hile Belirtileri——– 63
3.5.5. Şikeler ve Uyarılar……………………….. 64
3.5.6. Aşırı Yaşam Biçimleri…………………………. …65
33.7. Olağan Olmayan Davranışlar…….. ……………….. . 66
3.5.8. Yüksek ve Düşük Hile Riski İçeren Ortamlar………………………….. 67
3.6. HİLELERİN ARAŞTIRILMASI………………………….. .69
3.7. İŞLETMELERDE HATA VE HİLELERİN ÖNLEMESİNDE İÇ KONTROL SİSTEMİNİN ÖNEMİ VE ETKİNLİĞİ– 70
BÖLÜM 4. İŞLETMELERDE HATA VE HİLELERİN ÖNLENMESİNDE İÇ KONTROL SİSTEMİ ARACI OLARAK KKP SİSTEMİ KULLANIMININ ETKİSİ 75
4.1. KKP’NİN TANEM VE KAPSAMI____________ 75
- KKP’NİN KULLANIM AMACI______________ 77
- KKP SİSTEMİNİN FAYDALARI_____________ 77
4.4. KKP SİSTEMİNİN OLUMSUZ YÖNLERİ____ 79
43. KKP SİSTEMİNDE KRİTİK BAŞARI FAKTÖRLERİ 81
4.6. KKP Sisteminin Bütünleşik Bilgi Sistemi İçerisindeki Yeri 82
4.7. KKP Sistemi Uygulamalarının Muhasebe Bilgi Sistemine Etkisi ….84
KKP Sistemi Kullanılan İşletmelerde İç Kontrol Sisteminin Yapısı 86
4.9. KKP Sisteminde Muhasebe Bilgi Sistemi Güvenliğinin Sağlanması 90
BÖLÜM 5. KURUMSAL KAYNAK PLANLAMASI SİSTEMİ
KULLANILAN FİRMADA ÖRNEK UYGULAMA 93
5.1. UYGULAMANIN KAPSAMI——————– …. 93
5.1.1, Uygulamanın Konusu………………………….. 93
5.12. Uygulamanın Amacı……………… ….. ……………………. — 93
5.13. Uygulamamn Y öntemi…………………………… 93
5.14. Uygulamamn Sınırlılıkları…………………………94
52. UYGULAMANIN GENEL BULGULARI 94
5.2.2. Firmanın KKP Sistemine İhtiyaç Duyma Nedenleri ve KKPSistemi Yapısı …..96
5.2.3. Firmanın İç Kontrol Sistemi Yapısı………………………… 101
52.4. Firmada Hata ve Hilelerin Önlemesinde İç Kontrol Sistemi Aracı Olarak KKP Sistemi Kullanımının Etkisi…………………104
BÖLÜM 6. SONUÇ VE ÖNERİLER________________________________ 113
KAYNAKLAR …………………………… 117
ÖZGEÇMİŞ
| 1980 yılında Mardin’in Nusaybin ilçesinde doğan Müjder ALPTEKİN; ilk, orta ve lise eğitimini Nusaybin’de tamamlamıştır. 2006 yılında Mersin Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Kamu Yönetimi Bölümü’nü, 2015 yılında Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi İş Sağlığı ve Güvenliği Bölümü’nü, 2016 yılında da Okan Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Muhasebe-Denetim (Tezli) Yüksek Lisans Programı ’nı tamamlamıştır, özel bir firmada Muhasebe Müdürü olarak alışan Müjder ALPTEKİN, ‘Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik Belgesi’ne sahip olup; aynı zamanda ‘İş Güvenliği Uzmanı’dır. Hile Denetimi, İç Kontrol, İç Denetim, Muhasebe ve Denetim konulan ile ilgili çalışmalar yapmakta ve makaleler yazmaktadır. Müjder ALPTEKİN; evli olup, iki çocuk babasıdır. |
