Herkes İçin İş Sağlığı ve Güvenliği Rehberi

TANITIM

 

Yazar; İş Hukuku, Sosyal Güvenlik Hukuku ve İş Sağlığı ve Güvenliği alanlarında çalışmalar yapmıştır. SGK’da başmüfettiş, başkan danışmanı ve BAÜ ve MÜ’de de öğretim görevlisi olarak görev yapan, halen birçok ulusal ve uluslararası şirkete danışmanlık yapmaktadır. Yazar, konu hakkındaki uzmanlığı nedeni ile yazılı ve görsel medyada görüşlerine sıklıkla yer verilmekte ve 2 ulusal gazetede köşe yazarlığı yapmaktadır. İş Sağlığı ve Güvenliği uygulamalarını ele aldığı kitabında 6645, 6462, 6495 ve 6552 Sayılı Kanunla Yapılan Değişiklikleri de işleyerek tamamen yenilenmiş 3. baskısını okuyucuların beğenisine sunmuştur.

6331 sayılı Kanun, ülkemizdeki önemli bir boşluğu doldurmuş ancak, gerek kanunun yeni olması gerekse ilgili yönetmelik ve genelgelerin daha sonra yayınlanması nedeni ile birçok konuda denetleyicilerin ve uygulayıcıların tereddüt ettiği konular oluşmuştur. Bu kitapta; konular sade bir dille tek tek açıklanmış, uygulamada karşılaşılabilecek konulara mümkün olduğunca yer verilmiş ve İş Sağlığı ve Güvenliğinde kullanılabilecek belgelere ve uygulama örnekleri ile İSG profesyonellerine ve işletme sahiplerine rehberlik yapılmıştır. Kitabın bir başka önemli özelliği ise İş Sağlığı ve Güvenliği konusunda, 2015 Haziran ayına kadar yayınlanan önemli yönetmeliklere ve iş güvenliğine ilişkin diğer mevzuata yer verilmesidir.

Bu çalışma; başta İş Güvenliği Uzmanları, İşyeri Hekimleri, İSG Eğitmenleri ve diğer İSG profesyonelleri olmak üzere SM, SMMM, YMM, İnsan Kaynakları (Personel) Çalışan ve Yöneticilerine, İşletme Müdürlerine, Fabrika Müdürlerine, Mimar ve Mühendislere, Avukatlara, Sendikacılara, Öğrencilere, Şirket Sahiplerine, Kamu kuruluşları ile özel sektörde görev yapan denetim elemanlarına hitap etmekte olup, bir başucu kaynağı olacak şekilde hazırlanmıştır.

Ayrıca, aşağıda yer alan soruların cevaplarını ve daha fazlasını bu kitapta bulabilirsiniz.

• İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu’nda İşçi ve İşveren Yükümlülükleri Nelerdir?
• İş Kazalarında Şirketleri Hangi Tehlikeler Bekliyor?
• İş Kazalarında Çalışanların Hakları Nelerdir?
• İş Sağlığı ve Güvenliğinde İşçi ve İşverenler Nelere Dikkat Etmeli?
• İş Sağlığı ve Güvenliğinde Eğitimler Nasıl Olmalı?
• İşletmeler Risk Değerlendirmesini Nasıl Yapmalıdır?
• Çalışan Temsilcisi Atanmasında Nelere Dikkat Edilmelidir?
• İş Sağlığı ve Güvenliği Kurulu Nasıl Kurulur? Kimlerden Oluşur?
• Hangi İşletme/Kuruluşlar İşyeri Hekimi ve İş Güvenliği Uzmanı Çalıştıracak?
• İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu’nda İdari Para Cezaları ve İtiraz Yolları Nedir?
• İşyeri Hekimlerinin Görev, Yetki ve Sorumlulukları Nelerdir?
• İş Güvenliği Uzmanlarının Görev, Yetki ve Sorumlulukları Nelerdir?

 

 

ÖNSÖZ

İş Sağlığı ve Güvenliği, çalışma hayatının en önemli alanlarından biri olmasına rağmen 6331 sayılı Yasa henüz birkaç yıl önce çıkartıldı. Başta madencilik ve inşaat sektörleri olmak üzere bir çok sektörde yaşanan elim iş kazaları hepimizi derin şekilde etkiledi. 6331 sayılı Kanunla birlikte ülkemizde yeni bir dönem başlamış olsa da bugüne kadar yaşanan olaylardan ders alınmadığı ve bilinç eksikliği bulunduğunu görüyoruz.

Sadece iş kazası ve meslek hastalıklarının önlenmesinde değil, ayrıca etkin ve verimli çalışma sistemlerinin kurulmasında, kaliteli üretim yapılmasında, işletmelerde iş barışının sağlanmasında, çalışanların bedensel ve ruhsal sağlığının korunmasında, işletmelerdeki çalışma ortamının iyileştirilmesinde, işletmenin güvenliğinin sağlanmasında ve çalışanların olumsuz etkilerden korunmasında iş sağlığı ve güvenliği büyük bir önem taşımaktadır.

“Herkes İçin İş Sağlığı ve Güvenliği Rehberi”, isimli kitabımız hem teorik konuları hem de uygulamaları ele alması açısından diğer yayınlardan farklılık gösterdiği gibi, 6331 sayılı Kanun ve bu kanuna dayanarak çıkartılan yönetmelik ve tebliğleri toplaması açısından da ciddi bir kaynak eser niteliğindedir. Ayrıca 3. baskısı ile 6645 sayılı Kanunla yapılan değişikliklerde işlenerek son mevzuata uygun şekilde güncellenmiştir.

Bu nedenle, 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanununa ilişkin temel ve kaynak eser niteliğindeki bu çalışmanın başta İş Güvenliği Uzmanları, İşyeri Hekimleri, İSG Eğitmenleri ve diğer İSG profesyonelleri olmak üzere SM, SMMM, YMM, İnsan Kaynakları (Personel) Çalışan ve Yöneticilerine, İşletme Müdürlerine, Fabrika Müdürlerine, Mimar ve Mühendislere, Avukatlara, Sendikacılara, Öğrencilere, Şirket Sahiplerine, Kamu kuruluşları ile özel sektörde görev yapan denetim elemanlarına yararlı olacağını düşünüyoruz.

Kitabın yayına hazırlanması ve okuyucuya ulaşmasında destek ve yardımlarını esirgemeyen Doç. Dr. Muzaffer Koç, İş Başmüfettişi Arif Temir, E. İş Başmüfettişi Özlem Özkılıç, Emekli İş Başmüfettişleri Adnan İyibozkurt, Çetin Ürüt ve İrfan Şaşmaz, SGK E. Başmüfettişi Ali Terzioğlu, Dr. Adnan Ağır, CANKURT OSGB Genel Koordinatörü Yasin Korkmaz, CANKURT OSGB İş Güvenliği Uzmanları Deniz Vatanseven, Esra Dayıoğlu, Handan Nilay Çorapçı, Kurt ve Koçak Danışmanlık Kıdemli Danışmanları Eray Karagöz, Gizem Eroğlu ve Oya Şalap ile SEÇKİN Yayıncılık A.Ş. Yönetim Kurulu Başkanı Koray Seçkin’e teşekkürlerimi sunarım.

 

ÖZGEÇMİŞ

Dr. Resul KURT

1971 yılında Adıyaman’da doğdu. İlköğretimini Adıyaman 12 Eylül İlkokulunda, Orta Öğrenimini Gazi Ortaokulunda ve Adıyaman Lisesi’nde tamamladı. 1992 yılında İstanbul Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesinden mezun oldu. 06.03.1995 tarihinde SSK Genel Müdürlüğü Sigorta Teftiş Kurulu’nda Sigorta Müfettiş Yardımcısı olarak göreve başladı.

Üç yıllık Müfettiş Yardımcılığı dönemini müteakip yeterlik sınavında başarılı olarak 1998 yılında Sigorta Müfettişliğine atandı. Sosyal Sigortalar Kurumu Başkanlığı Sigorta Teftiş Kurulu Başkanlığında Sigorta Müfettişi olarak çalıştı. 2006-2007 yıllarında Sosyal Güvenlik Kurumu Başkan Danışmanlığı ve SGK Başmüfettişliği görevlerinde bulundu.

1996 yılında başladığı Marmara Üniversitesi Bankacılık ve Sigortacılık Enstitüsü Sosyal Sigortacılık Anabilim dalında Yüksek Lisans eğitimini 1999 yılında tamamlayarak Sosyal Sigortacılık Bilim Uzmanı oldu.

Marmara Üniversitesi Mali Hukuk Doktora programını 2010 yılında tamamlayarak Mali Hukuk doktoru oldu.

Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığı Rehberlik ve Teftiş Başkanlığındaki Başmüfettişlik görevinden 22.12.2008 tarihinde ayrılarak kurucu ortağı olduğu Kurt ve Koçak Danışmanlık (www.kkdanismanlik.com) bünyesinde özel ve kamu sektöründeki çeşitli şirketlere iş ve sosyal güvenlik hukuku, iş sağlığı ve güvenliği ile insan kaynakları alanında danışmanlık hizmeti vermektedir. İş Güvenliği Uzmanıdır.

İş hukuku, sosyal güvenlik, vergi, iş sağlığı ve güvenliği konularında toplam 18 kitabı ve mesleki dergilerde yayınlanmış 1.500’ün üzerinde makalesi bulunmaktadır.

Halen, Dünya Gazetesi (Cuma) ve Star Gazetesi’nde (Perşembe-Cumartesi) günlük köşe yazıları yazmakta, TV ve Radyo programları yapmaktadır. Bahçeşehir Üniversitesi öğretim görevlisi ve Sürekli Eğitim Merkezi (BAUSEM) İş Hukuku ve Sosyal Güvenlik Uzmanlık programı koordinatörüdür.

Evli ve iki çocuk sahibi olup İngilizce bilmektedir.

 

İÇİNDEKİLER

Önsöz……………………………………………………………..5

Birinci Bölüm

İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİNE GİRİŞ

I. GENEL BİLGİLER………………………………….. 17

II. İŞ GÜVENLİĞİ KAVRAMI……………………… 20

A. İş Güvenliğinin Tanımı…………………………………….. 20

B. İş Güvenliğinin Amacı……………………………….. 21

C. İş Güvenliğinin Tarafları……………………… 21

D. Tarafların Görevleri…………………………………………….. 21

E. İş Güvenliğinin Temel İlkesi……………………………………. 23

F. İş Güvenliğinin İşverene Sağlayacağı Yararlar……………… 23

III. İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİNDE YÖNTEM…………….. 23

A. Mühendislik Revizyon Çalışmaları………………….. 23

B. İkna ve Teşvik (İnandırma ve Özendirme)……………… 24

C. Ergonomiden Yararlanma…………………. 24

D. Disiplin Önlemleri………………….. 24

IV. İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİNE İLİŞKİN İŞYERİ TEHLİKE SINIFLARI…………. 24

V. İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ İLE İLGİLİ MEVZUATTA YER ALAN BAZI HÜKÜMLER …………..26

A. İş Sağlığı ve Güvenliği Mevzuatı…………………. 26

B. İş Sağlığı ve Güvenliği ile İlgili Mevzuatta Yer Alan Bazı Hükümler…………… 29

İkinci Bölüm
İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KANUNU İLE GETİRİLEN YÜKÜMLÜLÜKLER

I. GENEL BİLGİLER………………. 37

II. 6331 SAYILI İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ YASASINDA PROAKTİF YAKLAŞIM VE ETKİLERİ………………… 38

III. 6331 SAYILI KANUNUN KAPSAMI VE UYGULANMASI……………… 39

A. 6331 Sayılı Kanunun Kapsamı…………………….. 39

B. 6331 Sayılı Kanunun Yürürlük Tarihi…………… 41

IV. 6331 SAYILI İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KANUNU’NDA YÜKÜMLÜLÜKLER………………. 42

V. İŞVERENLERİN GENEL YÜKÜMLÜLÜKLERİ……… 44

VI. BİRDEN FAZLA İŞYERİNİN BULUNDUĞU İŞ MERKEZLERİ, İŞHANLARI, SANAYİ BÖLGELERİ VEYA SİTELERİNDE YÖNETİMLERİN YÜKÜMLÜLÜKLERİ….. 48

VII. ÇALIŞANIN YÜKÜMLÜLÜKLERİ…………………. 49

VIII. GÜVENLİK RAPORU VEYA BÜYÜK KAZA ÖNLEME POLİTİKASI BELGESİ          52

IX. KÜÇÜK İŞLETMELERDE İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ HİZMETLERİNİN DESTEKLENMESİ            52

A. Destek Başvurusu ve Başvuruların Değerlendirilmesi…………….. 52

B. Başvuruların SGK Müdürlükleri Tarafından Mosip Sistemine Kaydedilmesi…………. 53

C. Destek Ödeme Dönemleri…………………. 53

D. Yansıtma Faturasının Düzenlenmesi…………………………… 55

E. Yansıtma Faturalarının SGK’ya Verilmesi………………. 56

F. Müeyyideler……………………………………………. 56

Üçüncü Bölüm
İŞ GÜVENLİĞİ UZMANI, İŞYERİ HEKİMİ VE DİĞER SAĞLIK PERSONELİ ÇALIŞTIRMA ZORUNLULUĞU

I. GENEL BİLGİLER………………………………. 59

II. İŞ GÜVENLİĞİ UZMANI ÇALIŞTIRMA ZORUNLULUĞU……………………… 61

III. İŞ GÜVENLİĞİ UZMANI ÇALIŞTIRMAK ZORUNDA OLAN İŞYERLERİ…. 63

IV. İŞ GÜVENLİĞİ UZMANLARININ GÖREVLERİ…………………………………. 63

A. Rehberlik…………………………………………….. 63

B. Risk Değerlendirmesi………………………….. 64

C. Çalışma Ortamı Gözetimi………….. 64

Ç. Eğitim, Bilgilendirme ve Kayıt……………………….. 64

D. İlgili Birimlerle İşbirliği…………………….. 65

V. İŞ GÜVENLİĞİ UZMANLARININ YETKİLERİ…………………. 65

VI. İŞ GÜVENLİĞİ UZMANLARININ YÜKÜMLÜLÜKLERİ………… 66

VII. İŞ GÜVENLİĞİ UZMANLARININ ÇALIŞMA SÜRELERİ……. 66

VII. İŞ GÜVENLİĞİ UZMANLARININ BELGELERİNİN ASKIYA ALINMA VEYA İPTALİ İLE İLGİLİ İTİRAZLAR  68

VIII. İŞ GÜVENLİĞİ UZMANI OLARAK ATANABİLECEKLER VE SERTİFİKA SINIFLARI          70

A. İş Güvenliği Uzmanı Olarak Kimler Atanabilecek…………… 70

B. İş Güvenliği Uzmanlığı Sertifika Sınıfları………………………… 71

C. İş güvenliği uzmanlarının belgelendirilmesi………………… 73

IX. İŞYERİ HEKİMİ ÇALIŞTIRMA ZORUNLULUĞU…………… 73

X. İŞYERİ HEKİMİ VE DİĞER SAĞLIK PERSONELİ GÖREVLENDİRME YÜKÜMLÜLÜĞÜ         75

XI. İŞYERİ SAĞLIK VE GÜVENLİK BİRİMİ KURMA YÜKÜMLÜLÜĞÜ………… 76

XII. İŞYERİ HEKİMLERİNİN NİTELİKLERİ VE GÖREVLENDİRİLMELERİ…. 76

XIII. İŞYERİ HEKİMLERİNİN GÖREV VE YETKİLERİ…………. 77

XIV. İŞYERİ HEKİMİNİN YÜKÜMLÜLÜKLERİ…………… 81

XV. İŞYERİ HEKİMLERİNİN ÇALIŞMA SÜRELERİ……….. 82

XVI. DİĞER SAĞLIK PERSONELİNİN NİTELİKLERİ VE GÖREVLERİ………. 83

XVII. DİĞER SAĞLIK PERSONELİNİN YETKİLERİ………….. 84

XVIII. DİĞER SAĞLIK PERSONELİNİN YÜKÜMLÜLÜKLERİ…….. 84

XIX. DİĞER SAĞLIK PERSONELİNİN ÇALIŞMA SÜRELERİ……. 85

XX. MESLEKİ BAĞIMSIZLIK VE ETİK İLKELER……… 85

XXI. SAĞLIK GÖZETİMİ VE ÇALIŞANLARIN SAĞLIK MUAYENESİ……… 86

XXII. TESPİT VE ÖNERİ DEFTERİ (ONAYLI DEFTER) DÜZENLENMESİ….. 86

Dördüncü Bölüm
6331 SAYILI KANUNDA ÇALIŞANLARA YÖNELİK DÜZENLEMELER

I. GENEL BİLGİLER………… 89

II. İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ EĞİTİMLERİ………… 89

III. TEHLİKELİ VE ÇOK TEHLİKELİ SINIFTA YER ALAN İŞLERDE ÇALIŞTIRILACAKLARIN MESLEKİ EĞİTİMLERİ   93

A. Mesleki Eğitimin Belgelenmesi……………. 93

B. İşverenlerin Ne Yapması Gerekiyor?……………………. 95

C. Geçerli Sayılan Belgeler…………… 95

IV. ÇALIŞAN TEMSİLCİSİ ATANMASI/SEÇİLMESİ…………. 96

V. ÇALIŞANLARIN GÖRÜŞLERİNİN ALINMASI VE KATILIMLARININ SAĞLANMASI  97

VI. BAĞIMLILIK YAPAN MADDELERİ KULLANMA YASAĞI…………………… 97

VII. ÇALIŞMAKTAN KAÇINMA HAKKI…………… 97

Beşinci Bölüm

İŞVERENLERİN OSGB’LERDEN HİZMET ALMASI

I. ORTAK SAĞLIK VE GÜVENLİK BİRİMİ……………… 99

II. İŞVERENLERİN OSGB’LERDEN HİZMET ALMASI………… 101

III. İSGB VE OSGB’LERİN GÖREV, YETKİ VE SORUMLULUKLARI……….. 103

IV. OSGB GÖREVLENDİRME BELGESİ VE SÖZLEŞME………………………. 104

V. ORTAK SAĞLIK VE GÜVENLİK BİRİMLERİNİN YETKİLENDİRİLMESİ.. 106

VI. BELGE ALMA VE VİZE İŞLEMLERİ İLE İHTARLAR………………………. 107

Altıncı Bölüm
İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KURULU’NUN
GÖREV VE YETKİLERİ

I. GENEL BİLGİLER………………………………………. 109

II. İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KURULU’NUN OLUŞUMU VE KURUL ÜYELERİNİN SEÇİMİ     109

III. İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KURULU ÜYELERİNİN EĞİTİMİ……………. 112

IV. İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KURULU ÜYELERİNİN GENEL YÜKÜMLÜLÜKLERİ    112

V. İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KURULU’NUN GÖREV VE YETKİLERİ……. 113

Yedinci Bölüm
İŞYERLERİNDE RİSK DEĞERLENDİRMESİ

I. GENEL BİLGİLER…………………………. 117

II. 6331 SAYILI İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KANUNU’NDA RİSKLERDEN KORUNMA RİSK DEĞERLENDİRMESİ, KONTROL, ÖLÇÜM VE ARAŞTIRMA……. 118

III. 6331 SAYILI İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KANUNU’NDA RİSK DEĞERLENDİRMESİ         118

A. Risk Değerlendirmesi Ekibi…………………… 119

B. Özellikli Bazı İşyerlerinde Risk Değerlendirmesi……………….. 120

C. İş Merkezleri, İş Hanları ve Sanayi Bölgeleri Gibi Birden Fazla İşveren Olması Durumunda Risk Değerlendirmesi 121

D. Alt İşveren İlişkisinin Bulunduğu İşyerlerinde Risk Değerlendirmesi……. 122

IV. TEHLİKELERİN TANIMLANMASI……………. 122

V. RİSK DEĞERLENDİRMESİNİN YENİLENMESİ…….. 125

Sekizinci Bölüm

İŞLETMELERDE ACİL DURUM YÖNETİMİ

I. GENEL BİLGİLER…………………………….. 127

II. ACİL DURUM PLANLARI, YANGINLA MÜCADELE VE İLK YARDIM……. 128

III. DESTEK ELEMANLARININ GÖREVLENDİRİLMESİ……………………….. 130

IV. TAHLİYE……………….. 132

V. TATBİKAT………………… 133

VI. DOKÜMANTASYON…………….. 133

Dokuzuncu Bölüm
İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİNDE PERİYODİK KONTROL VE YÜKÜMLÜLÜKLER

I. GENEL BİLGİLER…………. 135

II. PERİYODİK TEKNİK KONTROLLER…………….. 136

III. PERİYODİK SAĞLIK KONTROLLERİ………… 137

IV. İDARİ KONULAR…………. 140

V. TEKNİK ELEMAN KADROSU……….. 141

VI. TESİS VE DONANIM…………. 141

VII. İŞÇİLERE VERİLECEK KİŞİSEL KORUYUCU DONANIMLAR…………… 143

Onuncu Bölüm
İŞLETMELERDE ORTAM ÖLÇÜMLERİ

I. GENEL BİLGİLER…………….. 159

II. ORTAM ÖLÇÜMÜ KAVRAMI………. 159

III. ORTAM ÖLÇÜMÜLERİNİN YAPTIRILMASI……. 160

Onbirinci Bölüm
İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİNDE GÜRÜLTÜ İLE MÜCADELE

I. GENEL BİLGİLER……………………….. 163

II. GÜRÜLTÜ KAVRAMI…………………….. 164

III. GÜRÜLTÜNÜN OLUMSUZ ETKİLERİ……………. 164

IV. GÜRÜLTÜ İLE MÜCADELE YÖNTEMLERİ………….. 166

V. SAĞLIK GÖZETİMİ…………………………. 168

Onikinci Bölüm
İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİNDE TOZLA MÜCADELE

I. GENEL BİLGİLER……………………… 171

II. İŞYERLERİNDE TOZLA MÜCADELE………… 171

III. TOZLA MÜCADELE YÖNTEMLERİ…………….. 171

IV. HAVALANDIRMA ÇEŞİTLERİ…………… 172

V. İŞVERENLERİN YÜKÜMLÜLÜKLERİ………………. 173

VI. RİSK DEĞERLENDİRMESİ YAPILMASI……………… 173

VII. TOZLA MÜCADELE SONUÇLARI……………….. 174

VIII. TOZ ÖLÇÜMLERİ…………………………….. 174

IX. SAĞLIK GÖZETİMİ…………………………… 175

X. AKCİĞER RADYOGRAFİLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ……. 175

XI. PNÖMOKONYOZ OLGULARININ DEĞERLENDİRİLMESİ……. 176

XII. KAYITLARIN SAKLANMASI………………….. 176

XIII. ÇALIŞANLARIN EĞİTİMLERİ VE BİLGİLENDİRİLMESİ…… 177

XIV. TOZLA MÜCADELE BİRİMLERİ……… 177

Onüçüncü Bölüm
İŞ KAZASI VE MESLEK HASTALIKLARINDA İŞVEREN VE SİGORTALILARIN YÜKÜMLÜLÜKLERİ İLE HUKUKİ SONUÇLARI

I. GENEL BİLGİLER………….. 179

II. İŞ KAZASININ NEDENLERİ VE UNSURLARI………. 180

A. İş Kazasına Neden Olan Faktörler………………………………… 180

1. Tehlikeli Davranışlar……………………………………. 180

2. İnsanların Bedensel Zayıflığı…………………………….. 181

3. İşçilerin Kişisel Kusurları……………………………………….. 181

4. İşletmede Çalışma Koşullarının Yetersiz Olması………………. 181

5. İşletmede Güvenlik Tedbirlerinin Yetersiz Olması…………………… 181

6. Kişisel Koruyucu Donanımların Sağlanmaması ve Kullandırılmaması…………… 182

B. İş Kazasının Unsurları……………………………………. 183

1. Kazaya Uğrayan Kişinin Sigortalı Sayılması…………….. 183

2. Kazaya Uğrama………………………… 183

3. Sigortalının Uğradığı Kaza Sonucu Bedenen veya Ruhen Bir Arızaya Uğraması………………… 183

4. Uygun İlliyet Bağının Bulunması……………………… 183

III. MESLEK HASTALIĞI KAVRAMI VE MESLEK HASTALIĞININ UNSURLARI           184

A. Meslek Hastalığı Kavramı………………………………… 184

B. Meslek Hastalığının Unsurları……………………. 187

1. Sigortalı Sayılma………………………………………….. 187

2. Hastalık veya Sakatlığın Yürütülen İşin Sonucu Olarak Ortaya Çıkması…………….. 187

3. Sigortalının Bedence veya Ruhça Bir Zarara Uğraması………………………….. 188

4. Hastalığın Meslek Hastalıkları Listesinde Yer Alması ve Belirtilen Süre İçinde Meydana Çıkması……….. 189

C. Meslek Hastalıkları Listesi……………………………….. 190

D. Meslekî Bulaşıcı Hastalıklar………………………………….. 191

E. Pnömokonyoz Meslek Hastalığı……………………………. 191

F. İş Kazası ile Meslek Hastalığı Sonucu Meslekte Kazanma Gücü Kayıp Oranı Tespitinde Kullanılan Cetveller       191

G. Hastalığın Hekim Raporu ile Tespit Edilmesi………………………… 193

IV. MESLEK HASTALIĞINI BİLDİRME YÜKÜMLÜLÜĞÜ………………………. 193

A. Meslek Hastalığının İşveren Tarafından Bildirilmesi Yükümlülüğü………………………… 193

B. İşten Ayrılan Sigortalıların Meslek Hastalığını Bildirmeleri……………. 194

C. İş Kazası ve Meslek Hastalıklarını Önleme Çalışmaları……………………….. 194

V. İŞ KAZASI SAYILAN DURUMLAR…………….. 194

A. Sigortalının İşyerinde Bulunduğu Sırada Kazaya Uğraması…………………. 195

B. Sigortalının İşveren Tarafından Yürütülmekte Olan İş Dolayısıyla Kazaya Uğraması………… 196

C. Sigortalının İşveren Tarafından Görev ile Başka Bir Yere Gönderilmesi Yüzünden Asıl İşini Yapmaksızın Geçen Zamanlarda Kazaya Uğraması…………… 196

D. Emzikli Kadın Sigortalının Çocuğuna Süt Vermek İçin Ayrılan Zamanlarda Kazaya Uğraması 197

E. Sigortalıların, İşverence Sağlanan Bir Taşıtla İşin Yapıldığı Yere Gidiş Gelişi Esnasında Kazaya Uğraması          199

VI. İŞ KAZASI VE MESLEK HASTALIKLARINDA İŞVEREN VE SİGORTALILARIN YÜKÜMLÜLÜKLERİ           200

A. İşverenlerin Yükümlülükleri……………… 200

1. İşverenin Olaya Kurumca El Konuluncaya Kadar Sağlık Yardımı Yapma Yükümlülüğü……. 200

2. İş Kazasını Bildirme Yükümlülüğü………………………………….. 200

3. İş Kazalarında İdari İşlemler…………………………….. 201

B. Sigortalıların Yükümlülükleri…………………. 207

VII. İŞ KAZASINA UĞRAYAN SİGORTALILARIN ANİ VE ACİL DURUMLARDA SGK İLE ANLAŞMALI SAĞLIK KURULUŞLARI HARİCİNDEKİ SAĞLIK KURULUŞLARINDA YAPILAN TEDAVİ ÜCRETLERİNİN ÖDENMESİ…… 207

A. Resmi Sağlık Müesseselerinde Yapılan Tedavi Masrafları………………. 207

B. Özel Sağlık Müesseselerinde Yapılan Tedavi Masrafları………. 207

VIII. İŞ KAZASINA UĞRAYAN SİGORTALILARIN İSTİRAHATLİ BULUNDUKLARI SÜREDE HASTALANMALARI HALİNDE TEDAVİLERİ VE DİKKATE ALINMAYACAK SÜRELER……. 208

IX. İŞ KAZASINA NEDEN OLAN SORUMLULAR HAKKINDA TÜRK CEZA HUKUKU AÇISINDAN İŞLEM YAPILMASI……….. 209

X. İŞ KAZASI VEYA MESLEK HASTALIĞINA UĞRAYAN SİGORTALILARIN VEYA İŞ KAZASI SONUCU ÖLEN SİGORTALILARIN MİRASÇILARININ İŞVEREN VE ÜÇÜNCÜ KİŞİLERE KARŞI AÇACAKLARI TAZMİNAT DAVALARI…… 211

XI. İŞ KAZASI VEYA MESLEK HASTALIĞINA UĞRAYAN SİGORTALILARIN VEYA ÖLEN SİGORTALILARIN EŞ VE ÇOCUKLARININ İŞVERENLERE KARŞI AÇTIKLARI TAZMİNAT DAVALARINDA MAHKEMELER TARAFINDAN ÖDENMESİNE HÜKMEDİLEN TAZMİNATLARINVERGİ HUKUKU AÇISINDAN DEĞERLENDİRİLMESİ        213

XII. İŞ KAZALARINA KAMU GÖREVLİLERİNİN SEBEP OLMASI HALİNDE RÜCU VE TAZMİNAT DAVASI      214

XIII. İŞ KAZASI VE MESLEK HASTALIKLARININ BİLDİRİMİ……… 215

XIV. İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİNDE İŞSİZLİK SİGORTASI İŞVEREN PRİM TEŞVİKİ 216

Ondördüncü Bölüm
İŞ GÜVENLİĞİ ÖNLEMLERİNİN ALINMAMASININ YAPTIRIMLARI VE İDARİ PARA CEZALARI

I. GENEL BİLGİLER………. 217

II. İŞYERİNDE İŞİN DURDURULMASI VE İŞYERİNİN KAPATILMASI…….. 217

III. SOSYAL GÜVENLİK KURUMU BAŞKANLIĞI’NCA YAPILAN MASRAFLARIN İŞVERENDEN TAHSİLİ        219

IV. BÜNYECE ELVERİŞLİ OLMADIKLARI İŞLERDE ÇALIŞTIRILANLARIN MASRAFLARININ ÖDENMESİ       221

V. HAPİS CEZASI……….. 221

VI. TAZMİNAT ÖDEME YÜKÜMLÜLÜĞÜ……………….. 223

VII. İDARİ PARA CEZALARI…………. 224

İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ MEVZUATI

6331 SAYILI İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KANUNU…………….. 233

6331 SAYILI YASAYLA İLGİLİ YÖNETMELİKLER

İş Sağlığı ve Güvenliği Risk Değerlendirmesi Yönetmeliği………….. 259

İş Sağlığı ve Güvenliği Hizmetleri Yönetmeliği…………………………………. 266

İş Güvenliği Uzmanlarının Görev, Yetki, Sorumluluk ve Eğitimleri Hakkında Yönetmelik………. 293

İşyeri Hekimi ve Diğer Sağlık Personelinin Görev, Yetki, Sorumluluk ve Eğitimleri Hakkında Yönetmelik……………. 321

İş Sağlığı ve Güvenliği Kurulları Hakkında Yönetmelik………………… 357

Asbestle Çalışmalarda Sağlık ve Güvenlik Önlemleri Hakkında Yönetmelik…………. 362

Ulusal İş Sağlığı ve Güvenliği Konseyi Yönetmeliği…………………………… 371

İşyerlerinde İşin Durdurulmasına Dair Yönetmelik………………………. 375

Ekranlı Araçlarla Çalışmalarda Sağlık ve Güvenlik Önlemleri Hakkında Yönetmelik……………. 380

İş Ekipmanlarının Kullanımında Sağlık ve Güvenlik Şartları Yönetmeliği…………………………. 385

Çalışanların Patlayıcı Ortamların Tehlikelerinden Korunması Hakkında Yönetmelik………………. 405

Çalışanların İş Sağlığı ve Güvenliği Eğitimlerinin Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik…………………. 413

Biyolojik Etkenlere Maruziyet Risklerinin Önlenmesi Hakkında Yönetmelik…………….. 419

İşyerlerinde Acil Durumlar Hakkında Yönetmelik……………………… 444

Kişisel Koruyucu Donanımların İşyerlerinde Kullanılması Hakkında Yönetmelik………….. 450

Tehlikeli ve Çok Tehlikeli Sınıfta Yer Alan İşlerde Çalıştırılacakların Mesleki Eğitimlerine Dair Yönetmelik……….. 463

Sağlık Kuralları Bakımından Günde Azami Yedi Buçuk Saat veya Daha Az Çalışılması Gereken İşler Hakkında Yönetmelik          470

İşyeri Bina ve Eklentilerinde Alınacak Sağlık ve Güvenlik Önlemlerine İlişkin Yönetmelik………………… 476

Elle Taşıma İşleri Yönetmeliği……………………………………… 487

Kadın Çalışanların Gece Postalarında Çalıştırılma Koşulları Hakkında Yönetmelik………………… 491

Çalışanların Gürültü İle İlgili Risklerden Korunmalarına Dair Yönetmelik…………….. 494

Kanserojen veya Mutajen Maddelerle Çalışmalarda Sağlık ve Güvenlik Önlemleri Hakkında Yönetmelik………….. 500

Kimyasal Maddelerle Çalışmalarda Sağlık ve Güvenlik Önlemleri Hakkında Yönetmelik…………… 508

Askerî İşyerleri İle Yurt Güvenliği İçin Gerekli Maddeler Üretilen İşyerlerinin Denetimi, Teftişi ve Bu İşyerlerinde İşin Durdurulması Hakkında Yönetmelik               524

Gebe veya Emziren Kadınların Çalıştırılma Şartlarıyla Emzirme Odaları ve Çocuk Bakım Yurtlarına Dair Yönetmelik……527

Balıkçı Gemilerinde Yapılan Çalışmalarda Sağlık ve Güvenlik Önlemleri Hakkında Yönetmelik………………. 542

İş Hijyeni Ölçüm, Test ve Analizi Yapan Laboratuvarlar Hakkında Yönetmelik……………………… 559

Çalışanların Titreşimle İlgili Risklerden Korunmalarına Dair Yönetmelik……………………… 593

Geçici veya Belirli Süreli İşlerde İş Sağlığı ve Güvenliği Hakkında Yönetmelik…………………… 601

Sağlık ve Güvenlik İşaretleri Yönetmeliği…………………………. 604

Maden İşyerlerinde İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetmeliği……………. 623

Yapı İşlerinde İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetmeliği……………………………….. 660

Tozla Mücadele Yönetmeliği………………………….. 688

İş Sağlığı ve Güvenliği Hizmetlerinin Desteklenmesi Hakkında Yönetmelik…………………….. 699

Büyük Endüstriyel Kazaların Önlenmesi ve Etkilerinin Azaltılması Hakkında Yönetmelik…………. 702

Geçici ve Belirli Süreli İşlerde İş Sağlığı ve Güvenliği Hakkında Yönetmelik……………………… 732

6331 SAYILI YASAYLA İLGİLİ TEBLİĞLER

İş Sağlığı ve Güvenliğine İlişkin İşyeri Tehlike Sınıfları Tebliği………………. 737

İş Sağlığı ve Güvenliğine İlişkin İşyeri Tehlike Sınıfları Tebliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ………… 738

Asbest Sökümü İle İlgili Eğitim Programlarına İlişkin Tebliğ……………….. 847

İş Sağlığı ve Güvenliği İle İlgili Çalışan Temsilcisinin Nitelikleri ve Seçilme Usul ve Esaslarına İlişkin Tebliğ…….. 858

İş Sağlığı ve Güvenliği Hizmetlerinin Desteklenmesi Hakkında Tebliğ…………………… 862

Büyük Endüstriyel Kazalarla İlgili Hazırlanacak Güvenlik Raporu Tebliği……………. 868

İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİNE İLİŞKİN DİĞER YÖNETMELİKLER

Hijyen Eğitimi Yönetmeliği…………………………………… 895

Alt İşverenlik Yönetmeliği…………………………………… 899

Taşınabilir Basınçlı Ekipmanlar Yönetmeliği (2010/35/AB)………………… 904

Basınçlı Ekipmanlar Yönetmeliği (97/23/AT)……………………………. 921

Basit Basınçlı Kaplar Yönetmeliği (87/404/AT)………………… 974

Kişisel Koruyucu Donanım Yönetmeliği………………………….. 990

Makina Emniyeti Yönetmeliği (2006/42/AT)…………… 1013

Muhtemel Patlayıcı Ortamda Kullanılan Teçhizat ve Koruyucu Sistemler ile İlgili Yönetmelik (94/9/AT)…………. 1074

Asansör Yönetmeliği (95/16/AT)……………… 1105

Yazar Hakkında……………… 1144