Türkiye'nin Muhasebe Kitapları Satış Sitesi
Finansal Tabloların TMS/TFRS ye Uyumlu Hale Getirilmesi

Finansal Tabloların TMS/TFRS ye Uyumlu Hale Getirilmesi

Prof. Dr. Sami Karacan


Baskı Tarihi: Ağustos 2017
Sayfa Sayısı: 216 Sayfa
Fiyatı: 28 TL
İndirimli Fiyatı:27 TL (Kdv Dahil)
BASKISI TÜKENDİ
KİTAP HAKKINDA
  • Google
  • Tw
  • Fb

ÖNSÖZ

Bilgi teknolojilerindeki hızlı gelişmeler, küreselleşmeyle birlikte ülkeler arasındaki fiziki mekan farkının neredeyse ortadan kalkınası ve başkaca pek çok diğer aktörün de etkisiyle ülkeler arasındaki sermaye hareketleri her /aman olduğundan daha farklı bir boyut kazanmış, tüm ülkelerin aynı havuzda toplandığı ortamlar oluşmuş ve yatırımlar hız kazanmıştır. Bu gelişmelere bağlı olarak da gerek ulusal gerekse de uluslararası düzeyde güvenilir iînansal bilgiye olan ihtiyaç artmıştır.

Muhasebe verilerinden hareketle oluşturulan (inansal tabloların, genel kabul görmüş muhasebe standartlarına uygunluğu, bununla birlikte bu uygunluğun uluslararası düzene taşınması ve tek bir dil birliğinin sağlanması, gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerde ekonomik sistemin bir parçasıdır. Finansal tabloların uluslararası düzeyde birbiriyle uyumlu hale getirilmesi, çeşitli nedenlerle muhasebe bilgilerine ihtiyaç duyan çevrelere finansal bilgi vermede bir araç olan finansal tabloların daha doğru, kolay ve mevzuata uygun şekilde düzenlenmesi açısından büyük önem taşır.

Hızlı bir şekilde değişen mali mevzuat, ticari ve mali olarak işletmelerin gelecekleri ile yakından ilgilidir. İşletmelerin faaliyet ve işlemlerinin, uluslararası düzeyde aynı dille ve anlaşılır şekilde ifade edilebilmesi nerdeyse artık yasal bir zorunluluk olmasının yanısıra, işletmelerin rekabet piyasasında kalabilmeleri ve gelecek için planlar yapabilmeleri açısından bir zorunluluktur.

Bu çalışma yukarıda kısaca belirtilmeye çalışılan ihtiyaçları gidermek amacıyla Ülkemiz mevzuatına göre düzenlenmiş finansal tabloların TMS/TFRS ile uyumlu hale getirilmesi ile konsolide finansal tabloların hazırlanmasına ilişkin bir örnek çalışmayı içermektedir.

Çalışmanın ilk kısmında MSUGT ve THP çerçevesinde hazırlanan finansal tabloların TMS/TFRS’ye uyumlu hale getirilmesine ilişkin bir örneğe, ardından da konsolide finansal tabloların hazırlanmasına ilişkin açıklama ve örneğe yer verilmiştir.

Uzun bir emek, çaba ve sabrın sonunda ortaya çıkartılan bu çalışmanın hazırlanması aşamasında katkı sağlayan Yrd.Doç.Dr.Ahmet İÇÖZ, Arş.Gör. Özgür Ekin SUCU, SMMM-Denetçi Can ACIMAN ve Denetçi Yardımcısı Seçil SAĞIR’a,

Çalışmanın baskı ve dizgisinin yapılmasında katkı sağlayan, çalışmanın basıma hazırlanması ve yayımında emeği geçen Umuttepe Kitabevi çalışanlarına da sonsuz teşekkürlerimizi sunanz.

Son olarak çalışmadaki tüm hata, eksik ve yetersizliklerin tarafımıza ait olduğunu belirtir, bu çalışmanın, öğrencilerimize, meslek ve kariyer sahibi olacaklara  SMMM, YMM sınavlarına hazırlananlara ve bu meslekte olanlara

yararlı bir kaynak ve rehber olacağı inancıyla, tüm okurlarımıza başarılar dileriz.

 

ÖZGEÇMİŞ

 

Prof. Dr. Sami KARACAN

Kocaeli Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi İşletme Bölümü, Muhasebe-Finansman Anabilim Dalı öğretim Üyesi

1973 yılında Bolu’nun Gerede ilçesinde doğan Sami KARA­CAN, ilk ve orta öğrenimini Gerede’de tamamladı. 1994 yılında Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi İşletme Bölümü’nden iyi derece ile mezun oldu. Aynı yıl Kocaeli Üniversi­tesi Muhasebe-Finansman Anabilim Dalı’nda asistan olarak göreve başladı. 19% yılında “Döner Sermaye İşletmelerinde Muhasebe Düzeni ve Bir Uygulamak ko­nulu tezi ile Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İşletme Anabilim Dalı, Muhasebe- Finansman Bilim Dalı’nda yüksek lisans öğrenimini tamamladı. 1997 yılında Kocaeli üni­versitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi İşletme Bölümü Muhasebe-Finansman Anabilim Dalı’nda görev yapmaya başlayan Sami KARACAN, 19% yılında Marmara Üniversitesi Sos­yal Bilimler Enstitüsü İşletme Anabilim Dalı, Muhasebe-Finansman Bilim Dalı’nda başladığı doktora öğrenimini 07.07.2000’de “Faaliyet Tabanlı Maliyetleme ve Hizmet Sektörü İşletmeleri Üzerine Bir Uygulama” konulu tezinin kabulü ile tamamlayıp “işletme doktoru” tavanını aldı.

19.09.2000 tarihinde Kocaeli Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi İşletme Bö­lümü Muhasebe-Finansman Anabilim Dalı’na yardımcı doçent doktor olarak atanan Sami KARACAN, 06.12.2007 tarihinde doçent doktor tavanını almış ve 25.12.2008 tarihinde aynı anabilim dalına doçent olarak atanmıştır. Aynı anabilim dalında 25 10.2013 tarihinde profe­sörlüğe atanan KARACAN, halen aynı kurumda öğretim üyesi olarak görev yapmakta, söz konusu Fakülte’de ve Sosyal Bilimler Enstitüsü ile Kocaeli Üniversitesi bünyesindeki çeşitli Meslek Yüksekokullarında bilim dalı ile ilgili çeşidi lisans, lisansüstü ve ön lisans düzeyinde dersler vermektedir.

2000-2011 yılları arasında Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Müdür Yardım­cılığı görevini yerine getiren Sami KARACAN, halen Kocaeli Üniversitesi Kartepe Turizm Meslek Yüksekokulu Müdürü olarak da idari görevini sürdürmektedir.

Yazar 2011 yılı Haziran-Eylül tarihlerinde YÖK bursuyla yabancı dil bilgisini ge­liştirmek ve bilimsel çalışmalar yapmak üzere misafir araştırmacı statüsünde İthaca- New York/A.B.D.’de bulunmuş ve Tompkins Cortland Community College (TC3) ve Comell Umversity’de bilimsel çalışmalara katılmıştır.

Gerek kamu, gerekse de özel sektörde bilim dalıyla ilgili çeşitli çalışmalarda bulunan, mu­hasebe ve finansman alanında kitap, ders notu, bildiri ve çeşitli makaleleri yayınlanan KA­RACAN evli ve bir çocuk babası olup, İngilizce bilmektedir.

 

 

Rahmi UYGUN E. öğretim Görevlisi Yeminli Mali Müşavir Sorumlu Ortak Baş Denetçi

1959 yılında Zonguldak’ta doğdu, tik, orta ve lise eğiti­mini burada tamamladı. Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Yönetim Muhasebesi bölümünden 1985 yılında mezun oldu.

Zonguldak Karaelmas Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens- üsünden “Maden İşletmelerinde Maliyet Sistemi ve Rödevanslı Sahalardan Bir Uygulama” ►nulu teziyle “Bilim Uzmanı” ünvanı ile yüksek lisans derecesi aldı.

I Yeterlilik sınavında başarı göstererek 2003 yılında Yeminli Mali Müşavir oldu.

I Üniversiteler, Yüksekokullar, Mali Müşavirler Odaları, Ticaret ve Sanayi Odaları ile di- :r resmi ve özel kuruluşlarda muhasebe, vergi ve denetim alanında eğitimci, 50’nin üzerinde jmferans ve seminerde konuşmacı ve eğitimci olarak yer aldı.

I Muhasebe ve vergi konularında çeşitli dergi ve sitelerde yayımlanmış birçok makalesi, vergisel Açıdan Enflasyon Düzeltmesi” ile “Maden İşletmelerinde Maliyet Sistemi Muhasebe t Vergi Uygulamaları Seçilmiş Makaleler” adlı iki çalışması bulunan yazarın ayrıca Prof. Dr. ami KARACAN ile ortak yazılmış “ Tek Düzen Muhasebe Sistemi ve Uluslararası Denetim tandartlan İle Uyumlu Denetim Raporlama” adlı kitabı bulunmaktadır.

2003-2014 yıllan arasında yan zamanlı Öğretim Görevlisi olarak çalıştığı Zonguldak Bü- ;nt Ecevit Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesinde Genel Muhasebe, Bilgisayarlı luhasebe, Envanter Bilanço ve Muhasebe Denetimi derslerini vermiştir. Halen, kurucu ortağı Iduğu, uluslararası bir denetim ve müşavirlik organizasyonu AGN International üyesi Köker [eminli Mali Müşavirlik ve Bağımsız Denetim A.Ş.’de Sorumlu Ortak Baş Denetçi unvanı ile ıesleki çalışmalarım sürdürmektedir. Yazar, evli ve iki çocuk babasıdır.

 

İÇİNDEKİLER

 

ÖN SÖZ………………………………………………………………………………………….. VII


Şekil ve Tablolar………………………………………………………………………………. XIV

FİNANSAL TABLOLARIN TMS/TFRS’YE UYUMLU HALE GETİRİLMESİNE İLİŞKİN ÖRNEK…………………………………….1

UYGULAMANIN GENEL OLARAK TANITILMASI—————————- 3

  1. FİNANSAL RAPORLAMAYLA İLGİLİ GENEL ESASLAR

(ŞİRKETİN TABİ OLDUĞU YASAL RAPORLAMA ÇERÇEVESİ)———- 4

  1. ŞİRKETİN SEÇTİĞİ ÖNEMLİ MUHASEBE POLİTİKALARININ ÖZETİ.. 8

3.1     Nakit ve Nakit Benzerleri…… 9

3.2    Finansal Yatırımlar ………………….9

3.3      Ticari Alacaklar………………………………………………….. 10

3.4      Stoklar…………………………………………………………………………………….. 11

3.5      Maddi ve Maddi Olmayan Duran Varlıklar……………………….. 12

3.5.1     Yatırım Amaçlı Gayrimenkuller………………………………… 14

3.5.2     Şerefiye………………………………………. 15

3.6      Vergilendirme ve Ertelenmiş Vergi……………………………………………….. 16

3.7      Kiralamalar……………………………………………………………………………….. 17

3.7.1    Finansal Kiralama……………………… 17

3.7.2     Operasyonel Kiralama………………………………… 17

3.8      Kıdem Tazminatı Karşılığı ………………………………………………………….. 17

3.9      Karşılıklar, Şarta Bağlı Varlık ve Yükümlülükler ……………………………. 18

3.10     Hasılat……………………………………………………………………………………. 19

3.10.1    Mal Satışı…………………………………………………………………………… 19

3.10.2     Hizmet Satışı……………………………………………………………………. 19

3.10.3     Faiz ……………………………………………………………………………….. 19

3.10.4     Temettü…………………………………………………………………………….. 19

3.10.5     Tahakkuk Etmemiş Finansman Gelirleri / Giderleri……….. 20

4.11    Borçlanma Maliyetleri ……………………………………………………… … 20

4.12     Hisse Başına Kazanç …………………………………………………. ……..w.20

4.13     Satış Amaçlı Elde TUtulan Duran Varlıklar………………………….. 20

4.13.1   Satış Amaçlı Elde TUtulan Varlık Olarak Sınıflandırılan Duran Varlıkların ölçümü;…………………………………………………………. 21

’13.2 Satış Amacıyla Elde TUtulan Olarak Sınıflandırılan Duran Varlıkların Sunumu………………………………………………………. 21

4.14     Finansal Araçlar ……………………………………………………………….. 21

4.14.1  Finansal Araçların Kayda Alınması ve Kayıttan Çıkarılması         21

4.14.2  Finansal Araçların Gerçeğe Uygun Değeri      21

4.14.3    Finansal Varlıklar ………………………………………………………   22 |

4.14.4    Finansal Yükümlülükler………………………….22

4.15     Finansal Risk Yöntemi ………………………………………………………..   23

4.15.1   Tahsilat Riski…………………………………………………………….     23

4.15.2    Kıır Riski………………………………………………………………… 23

4.15.3    Likidite Riski …………………………………………………………….. 23

4.16     İlişkili Taraflar…………………………………………………………………….. 24

4.17    Bilanço Tarihinden Sonraki Olaylar ………………………………………. 24

4.18     Nakit Akış Tablosu…………………………………………………………….. 24

4.19     Faaliyet Bölümlerine Göre Raporlama………………………………25

4.20      önemli Muhasebe Değerlendirme, Tahmin ve Varsayımları ile Belirsizliklerin Kaynaklan …………………………………………………..     26

  1. UYGULAMA SÜRECİ………………………..26

5.1     MSUGT ve VUK Değerleme Hükümleri Esas Alınarak Hazırlanmış Mizan ………………………………………………………………….. 27

5.2      MSUGT ve VUK Değerleme Hükümleri Esas Alınarak Düzenlenmiş Bilanço………………………………………………………………… 29

5.3      MSUGT ve VUK Değerleme Hükümleri Esas Alınarak Düzenlenmiş Gelir Tablosu……………………………………………………….. 33

5.4      Düzeltme Kayıtlarının Sonraki Dönemlere Taşınması………………… 34

5.4.1      Geçmiş Yıl (2013) Düzeltme Kayıtlan………………. 35

5.4.1.1    Ticari Alacaklarla İlgili Taşıma ve Düzeltme Kayıtlan………….. 36

5.4.1.2    Şüpheli Ticari Alacaklarla İlgili Taşıma ve Düzeltme Kayıtlan 37

5.4.1.3    İştiraklerle İlgili Taşıma ve Düzeltme Kayıtları…………… 39

5.4.1.4    Amortismanlarla İlgili Taşıma ve Düzeltme Kayıtlan…….. 40

5.4.1.5  Ticari Borçlarla İlgili Taşıma ve Düzeltme Kayıtları ……………………41

5.4.1.6     Banka Kredileriyle İlgili Taşıma ve Düzeltme Kayıtlan…….. 42

5.4.1.7     Kıdem Tazminatı Karşılıklarıyla ilgili Taşıma ve Düzeltme Kayıtları……………………………………………………….. 44

5.4.1.7.1   Birikmiş İzin Karşılıkları…………………………………………….45

5.4.1.8     Hasılatla İlgili Sınıflandırma Kayıtları.. …………………………. 45

5.4.2      Geçmiş Yıl (2013) Düzeltme Kayıtlannın Cari Yıla (2014) Taşınması………………………………………………………………………………45

4.4.2.2      Şüpheli Ticari Alacaklarla İlgili Düzeltme Kayıtlannın Taşınması…………………………………………………………………… 46

4.4.2.3      İştiraklerle İlgili Düzeltme Kayıtlannın Taşınması…………… 47

4.4.2.4      Amortismanlarla İlgili Düzeltme Kayıtlannın Taşınması….. 47

4.4.2.5      Ticari Borçlarla İlgili Düzeltme Kayıtlannın Taşınması……. 48

4.4.2.6      Banka Kredileriyle İlgili Düzeltme Kayıtlannın Taşınması.. 48

4.4.2.7      Kıdem Tazminatı Karşılıklarıyla İlgili Düzeltme Kayıtlarının Taşınması………………………………………………. 49

4.4.2.7.1    Birikmiş İzin Karşılıklarıyla İlgili Düzeltme Kayıtlarının Taşınması……………………….49

5.5      Finansal Tablo Kalemlerinin Düzeltilmesi (Dönüştürülmesi)………………………49

5.5.1     Hazır ………………….. 50

5.5.1.1    Kasa….,.,……………………………………………….. 50

45.1.2       Alman Çekler…………………………………………………………….. 51

4.5.1.3     Banka Mevduatları…………………………………………………….. 53

4.5.1.4     Vierilen Çekler ve Ödeme Emirleri……………………………….. … 55

45.2       Ticari Alacaklar……………………………………………………………….. 57

4.5.2.1     Alıcılar Ve Alacak Senetleri…………………………………….. 58

4.5.2.1.1    Şüpheli Ticari Alacaklar Ve Şüpheli Ticari Alacaklar Karşılığı……………………………………………………. 65

45.2.2       Verilen Depozito ve Teminatlar……………………………………. 71

4.5.3 Diğer Alacaklar……………………. 72

4.5.3.1     Diğer Çeşitli Alacaklar……………………………………………….. 72

45.4       Stoklar………………………………………………………………………………. 73

4 5.4.1 İlk Madde Malzeme, Mamuller, Ticari Mallar, Diğer Stoklar, Verilen Sipariş Avansları…………….73

4.5.5      Gelecek Aylara Ait Giderler Ve Gelir Tahakkuktan……………… 83

4.5.6      Diğer Dönen Varlıklar………………………………………………………….. 84

4.5.5    Mali Duran Varlıklar………………………………………86

4.5.7.1  Özkaynak Yöntemiyle Değerlenen Yatırımlar (İştirakler)………………….86

4.5.6    Maddi Duran Varlıklar………………………………………..89

4.5.8.1  Arazi ve Arsalar, Binalar………………………………..90

45.8.2     Amortismanlar…………………………….91

45.8.3     Satış Amaçlı Elde Tutulan Duran Varlıklar…………………….92

4.5.8.4   Yatırım Amaçlı Gayrimenkuller……………………. ….93

4.5.7    Maddi Olmayan Duran Varlıklar………… .,……………………………101

4.5.8      Gelecek Yıllara Ait Giderler Ve Gelir Tahakkukları……………104

4.5.9      Mali Borçlar…………………………………..105

4.5.11.1   Banka Kredileri ………………………………..105

4.5.12  Ticari Borçlar………………………….111

45.12.1   Satıcılar, Borç Senetleri…………………..112

4.5.13. Diğer Borçlar……… ……..115

4.5.14.  Alınan Avanslar …………………………116

4.5.15   Ödenecek Vergi ve Diğer Yükümlülükler———————–117

4.5.16  Borç Ve Gider Karşılıkları……………………………………………………118

4.5.17   Gelecek Aylara Ait Gelirler Ve Gider Tahakkukları ……………………………….119

4.5.18   Öz Kaynaklar…………………………120

4.5.19   Çalışanlara Sağlanan Faydalar………………………..124

4.5.19.1  Birikmiş İ2ânKarşıhklan„………………………………132

4.5.20   Hasılat (Satış Fiyatını Peşine İndirgeme).. ———-————132

4.5.21   Gelir Vergileri (Ertelenmiş Vergi Varhk Ve Yükümlülükleri)………………………….135

4.5.21.1 TMS -12 Gelir Vergileri Standardında Ertelenmiş Vergi………………….135

4.5.21.1.1  Standardın Amacı ve Kapsamı……………………………………………136

4.5.21.1.2Standartta Yapılan Tanımlar…………………..137

4.5.21.2  Ertelenmiş Verginin Hesaplama ve Raporlama Süreci…………………….141

4.5.22    Düzeltme İşlemlerinin Bir Bütün Olarak Görünümü…………………………..147

4.5.23    Düzeltme Tablosu (Matrisi)……………………………………………154

4.5.24    Matris Kontrol Tablosu (Özkaynak Değişimi Kontrolü)…………………………170

4.5.25    TMS/TFRS Esaslı Finansal Tablolar………………………………..170

KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLAR…..,,………………………………………………………………………. 175

  1. TFRS 10 KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLAR ……………………………………………………. 177

5.1.       Standardın Amacı ve Kapsamı……………………………..177

5.2.        Tanımlar……………………….178

5.3.     Muhasebeleştirme…………………………. 178

5.3.1.   Çıkarların Havuzlanması Yöntemi ……………………………179

5.3.2.  Satın Alma Yöntemi ………………………………..179

5.4.     Konsolidasyon ve Konsolide Finansal Tablolar………………………….179

5.4.1.     Konsolide Finansal Tablo Düzenlemek Zorunda Olmayan İşletmeler…………………………………. …… 180

5.4.2.      Bağlı Ortaklıklarda Kontrol………………………… 180

5.4.2.1.     Değerlendirmenin Devamlılığı……………… 181

5.4.2.2.      Güç…………………………………………………….      181

5.4.2.3.      Koruyucu Haklar………………………………….. 181

5.4.3.      Bağlı Ortaklıklardaki Kontrolün Yitirilmesi…. 181

5.5.      Konsolidasyonun Aşamaları…………….. 184

5.5.1.     Finansal Tabloların Konsolidasyona Hazır Hale Getirilmesi………………………184

5.5.2.      Finansal Tablo Kalemlerinin Toplanması……………………………….186

5.5.2.1.     Konsolide Bilançonun Düzenlenmesine İlişkin Esaslar ………………….186

5.5.2.2.      Konsolide Gelir Tablosunun Düzenlenmesine İlişkin Esaslar……………………………….. 188

5.5.3.          Grup içi İşlemlerin Etkilerinin Giderilmesi ……………….189

5.6.      Konsolide Finansal Tablonun Hazırlanmasına İlişkin Örnek …………………………190

KAYNAKÇA…………………………197

KİTAP VE MAKALELER…………………………………………… 197

TMS/TFRS’ler………………………………..199

DİĞER KAYNAKLAR——————————————— 202